Η σύγχρονη οδοντιατρική δεν περιορίζεται στη συντήρηση και θεραπεία ή στην αποκατάσταση των ελλειπόντων δοντιών. Με την πάροδο του χρόνου έχει εντάξει στο πεδίο της την παθολογία ολόκληρης της στοματικής και γναθοπροσωπικής χώρας. Επομένως ο οδοντίατρος έχει αναλάβει την ευθύνη της στοματικής κοιλότητας.
Είτε στα πλαίσια του συνηθισμένου οδοντιατρικού check up είτε λόγω συμπτωμάτων που ενοχλούν τον ασθενή, ο οδοντίατρος μπορεί να διαγνώσει και να θεραπεύσει (ενίοτε) τοπικές νόσους του στόματος που αφορούν στον βλεννογόνο του στόματος, τα οστά των γνάθων, την κροταφογναθική διάρθρωση, τη γλώσσα, τους σιελογόνους αδένες, το δέρμα των χειλέων. Σε αυτές συμπεριλαμβάνονται για παράδειγμα όγκοι του στόματος, κύστεις, προκαρκινικές βλάβες, στοματίτιδες, έλκη, σιαλόλιθοι, ιγμορείτιδες κλπ.
Είναι γεγονός ότι πολλές γενικές νόσοι έχουν στοματικές εκδηλώσεις. Ο εκπαιδευμένος οδοντίατρος είναι σε θέση να τις αναγνωρίσει, προκειμένου να κατευθύνει τον ασθενή σε άλλες ειδικότητες της ιατρικής οικογένειας για εξέταση και θεραπεία. Στοματικές εκδηλώσεις μπορεί να έχουν για παράδειγμα ο διαβήτης, οι αναιμίες, οι λευχαιμίες, λοιμώξεις όπως η σύφιλη και ο έρπης, δερματικές νόσοι όπως η ψωρίαση, αυτοάνοσα νοσήματα όπως ο λύκος κλπ.
